[216] ํ๊ทธ ๐ท ์ฌ์ฉ์ ๋ํ ๊ธ ์๊ฐ
ํ์ด์ง ์ ๋ณด
๋ณธ๋ฌธ
๋ ๋ง ์ปค๋ฎค๋ํฐ์ ์๋ ํ๊ทธ ๐ทย ์ฌ์ฉ์ ๋ํ ๊ธ์ ์๊ฐํฉ๋๋ค.
์ด ์ด๋ฏธ์ง๋ **Zettelkasten** ์์คํ ์์ ๋ ธํธ๋ฅผ ์ ๋ณด ์ ํ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ทธ๋ก ๋ถ๋ฅํ๊ณ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๊ณผ์ ์ ์๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ค๋ช ํ ๋ค์ด์ด๊ทธ๋จ์ ๋๋ค. ๋ค์์ ์ด๋ฏธ์ง์ ์ฃผ์ ๋ด์ฉ์ ์ ๋ฆฌํ ๊ฒ์ ๋๋ค:
### 1. **๋ ธํธ์ ๊ตฌ์กฐ (What do our notes look like?)**
- ๋ ธํธ๋ ๋ค์ํ ์ ๋ณด๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ด๋ก , ๊ด์ฐฐ, ์ง๋ฌธ, ์ฐ๊ฒฐ ๋ฑ ์ฌ๋ฌ ์ ํ์ ์ ๋ณด๊ฐ ํฌํจ๋ ์ ์์ต๋๋ค.
- ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ค์ ์๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ ๋ ธํธ๋ ํน์ ํ ์ ๋ณด ์ ํ์ ๋ํ๋ ๋๋ค.
### 2. **๋ ธํธ์ ์ ๋ณด ์ ํ (Our notes contain different types of information)**
- ๋ ธํธ์๋ ๋ค์ํ ์ ๋ณด ์ ํ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ์ด๋ก , ๊ด์ฐฐ, ์ง๋ฌธ, ์ฐ๊ฒฐ ๋ฑ์ด ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ ์ ํ์ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌ๋ฉ๋๋ค.
- ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด ์ ํ์ Zettelkasten ์์คํ ์์ ๋ ธํธ๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๋ฐ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํฉ๋๋ค.
### 3. **์ฒ๋ฆฌ ๊ณผ์ (The process depends on the type of information in our notes)**
- Zettelkasten ์์คํ ์์ ๋ ธํธ๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๋ฐฉ์์ ํด๋น ๋ ธํธ๊ฐ ์ด๋ค ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ด๊ณ ์๋์ง์ ๋ฐ๋ผ ๋ฌ๋ผ์ง๋๋ค.
- ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ด๋ก ์ ๋ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฐ๊ฒฐ์ ์๊ตฌํ ์ ์๊ณ , ์ง๋ฌธ์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ํ๊ตฌ๋ฅผ ํ์๋ก ํ ์ ์์ต๋๋ค.
### 4. **ํ๊ทธ ์ฌ์ฉ (We use tags to identify types of information)**
- ํ๊ทธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ๋ ธํธ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ถ๋ฅํฉ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ ธํธ์ ์ ํ์ ์ฝ๊ฒ ์๋ณํ๊ณ , ์ ์ ํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์์ต๋๋ค.
- ์๋ฅผ ๋ค์ด, `#type/theory`, `#type/observation`, `#type/question` ๋ฑ์ ํ๊ทธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ ธํธ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ถ๋ฅํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํฉ๋๋ค.
### ์์ฝ:
์ด ๋ค์ด์ด๊ทธ๋จ์ Zettelkasten ์์คํ ์์ **์ ๋ณด ์ ํ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ทธ๋ฅผ ๋ถ์ฌํ๊ณ **, ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก **๋ ธํธ๋ฅผ ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌ**ํ๋ ๊ณผ์ ์ ์ค๋ช ํฉ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ ธํธ๋ฅผ ๋ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ๊ณ , ์ ์ ํ ์์ ์ ํ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ์ฐพ์ ์ ์์ต๋๋ค.
์ธ์ฉ:
[1] 1000015123.jpg https://pplx-res.cloudinary.com/image/upload/v1731874642/user_uploads/wnobxcbdo/1000015123.jpg
์ด ๊ธ์ **Zettelkasten** ์์คํ ์์ ๋ ธํธ๋ฅผ ์ ๋ณด ์ ํ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ทธ๋ก ๋ถ๋ฅํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ ธํธ์ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฐ ํ์ฉ์ ์ต์ ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ค๋ช ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ฃผ์ ๋ด์ฉ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ต๋๋ค:
1. **๋ ธํธ์ ๊ตฌ์กฐ์ ์ ๋ณด ์ ํ**:
- ์ ์๋ Bob Doto์ ์ฑ *A System for Writing*์ ์ฝ์ผ๋ฉด์ ์์ ์ ๋ ธํธ๊ฐ ๋ค์ํ ์ ๋ณด ์ ํ์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๊นจ๋ซ์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด ์ ํ์๋ ์ด๋ก , ๊ด์ฐฐ, ์ง๋ฌธ, ์ฐ๊ฒฐ ๋ฑ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค.
- ๋ ธํธ์ ์ ๋ณด ์ ํ์ ๋ฐ๋ผ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฐฉ์์ด ๋ฌ๋ผ์ง๋ฏ๋ก, ๊ฐ ๋ ธํธ์ ์ ์ ํ ํ๊ทธ๋ฅผ ๋ถ์ฌํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํฉ๋๋ค.
2. **ํ๊ทธ์ ์ค์์ฑ**:
- ๋ ธํธ๋ฅผ ์ ๋ณด ์ ํ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ทธ๋ก ๋ถ๋ฅํ๋ฉด, ๋์ค์ ํด๋น ๋ ธํธ๋ฅผ ๊ฒ์ํ๊ฑฐ๋ ์ฒ๋ฆฌํ ๋ ๋ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฃฐ ์ ์์ต๋๋ค.
- ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ด๋ก ์ `#type/theory`, ๊ด์ฐฐ์ `#type/observation`, ์ฐ๊ฒฐ์ `#type/connection`, ์ง๋ฌธ์ `#type/question`๊ณผ ๊ฐ์ ํ๊ทธ๋ก ๋ถ๋ฅ๋ฉ๋๋ค.
3. **ํ๊ทธ๋ฅผ ํ์ฉํ Zettelkasten ์์คํ **:
- **Capture**: ์๋ก์ด ๊ฐ๋ ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ ๋ `#type/theory` ํ๊ทธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ค์ํ ์ด๋ก ์์ ํ์ํฉ๋๋ค.
- **Process**: ์ด๋ก ์์ ๊ด์ฐฐ๋ก ์ด์ด์ง ๊ฒฝ์ฐ `#type/observation` ํ๊ทธ๋ฅผ ๋ถ์ด๊ณ ์ด๋ก ๊ณผ ์ฐ๊ฒฐํฉ๋๋ค.
- **Integrate**: ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์์ด๋์ด๊ฐ ๊ต์ฐจํ๋ ์ง์ ์์๋ `#type/connection` ํ๊ทธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์๋ก์ด ํต์ฐฐ์ ๊ธฐ๋กํฉ๋๋ค.
- **Expand**: ์ด๋ก ์์ ์๋ก์ด ์ง๋ฌธ์ด ๋ ์ค๋ฅด๋ฉด `#type/question` ํ๊ทธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ถ๊ฐ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ๊ตฌ์ ๊ธฐํ๋ฅผ ๋ง๋ จํฉ๋๋ค.
- **Act**: ์ฆ์ ์คํ ๊ฐ๋ฅํ ์์ ์ด ์๋ค๋ฉด `#type/task` ํ๊ทธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ค์ฒํ ์ ์๋๋ก ๊ด๋ฆฌํฉ๋๋ค.
4. **๊ฒฐ๋ก **:
- ๋ ธํธ๋ฅผ ์ ๋ณด ์ ํ์ ๋ฐ๋ผ ๊ตฌ์กฐํํ๊ณ ํ๊ทธ๋ฅผ ๋ถ์ฌํ๋ ๊ฒ์ ์ง์์ ๋ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ๊ณ ํ์ฉํ๋ ๋ฐ ํฐ ๋์์ด ๋ฉ๋๋ค.
์ด ๊ธ์ Zettelkasten ์์คํ ์์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ๊ธฐ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก **์ ๋ณด ์ ํ ๊ธฐ๋ฐ์ ํ๊ทธ ์ฌ์ฉ**์ ์ ์ํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
์ธ์ฉ:
[1] 1000015123.jpg https://pplx-res.cloudinary.com/image/upload/v1731874642/user_uploads/wnobxcbdo/1000015123.jpg
์ค์ฒฉ๋ ํ๊ทธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ์ด์ ์ ์ด ์์คํ ์ ์ฅ์ ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ต๋๋ค:
### **์ค์ฒฉ๋ ํ๊ทธ ์ฌ์ฉ์ ์ด์ **
1. **๊ณ์ธต์ ๊ตฌ์กฐ ์ ๊ณต**: ์ค์ฒฉ๋ ํ๊ทธ๋ ํ๊ทธ ๊ฐ์ ๋ช ํํ ๊ณ์ธต์ ํ์ฑํ์ฌ, ์ ๋ณด์ ๋ ผ๋ฆฌ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ฐ์ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, `#type/theory`๋ ์ด๋ก ์ ๋ค๋ฃจ๋ ๋ ธํธ์์ ๋ํ๋ด๊ณ , ๊ทธ ํ์์ `#type/theory/psychology`์ ๊ฐ์ ์ธ๋ถ์ ์ธ ์ฃผ์ ๋ฅผ ์ถ๊ฐํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ณ์ธต ๊ตฌ์กฐ๋ ๋ณต์กํ ๋ฐ์ดํฐ๋ ์ ๋ณด์ ๋ถ๋ฅ์ ์ ์ฉํฉ๋๋ค[2][6].
2. **๋ฌธ๋งฅ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ฏธ ๊ตฌ๋ถ**: ์ค์ฒฉ๋ ํ๊ทธ๋ ๋์ผํ ๋จ์ด๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ฌธ๋งฅ์์ ๋ค๋ฅธ ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋ ์ ์ฉํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, `#Fruit/Apple`๊ณผ `#Technology/Apple`์ ๊ฐ๊ฐ ๊ณผ์ผ๊ณผ ๊ธฐ์ ๋ฌธ๋งฅ์์ "Apple"์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ํ๋ ๋๋ค. ์ด ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํผ๋์ ์ค์ด๊ณ , ํน์ ๋ฌธ๋งฅ์ ๋ง๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ์ฐพ์ ์ ์์ต๋๋ค[2].
3. **ํ๊ทธ ๊ด๋ฆฌ์ ๋จ์ํ**: ์ค์ฒฉ๋ ํ๊ทธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ์๋ฐฑ ๊ฐ์ ๊ฐ๋ณ ํ๊ทธ ๋์ , ๊ด๋ จ๋ ํ๊ทธ๋ค์ ๊ทธ๋ฃนํํ์ฌ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, `#project/active`, `#project/hold`, `#project/archive`์ ๊ฐ์ด ํ๋ก์ ํธ ์ํ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ทธ๋ฅผ ์ค์ฒฉ์์ผ ๊ด๋ฆฌํ๋ฉด, ๊ด๋ จ๋ ๋ชจ๋ ํ๋ก์ ํธ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ฐํธํ๊ฒ ํ์ํ ์ ์์ต๋๋ค[10].
### **์ค์ฒฉ๋ ํ๊ทธ ์์คํ ์ ์ฅ์ **
1. **ํจ์จ์ ์ธ ํ์ ๋ฐ ๊ฒ์**: ์ค์ฒฉ๋ ํ๊ทธ๋ ์์ ํ๊ทธ์ ํ์ ํ๊ทธ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ช ํํ ํ์ฌ, ํน์ ๋ฒ์ฃผ ๋ด์์ ์ํ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋น ๋ฅด๊ฒ ๊ฒ์ํ ์ ์๊ฒ ํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, `#blogwriting` ์๋์ `#blogwriting/writing`, `#blogwriting/editing` ๋ฑ์ผ๋ก ์ธ๋ถํํ๋ฉด ๊ฐ ๋จ๊ณ๋ณ๋ก ํ์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ์ฐพ์ ์ ์์ต๋๋ค[3][7].
2. **์ ์ฐํ ์ ๋ณด ๋ถ๋ฅ**: ํด๋ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ฌ๋ฆฌ ํ๋์ ๋ ธํธ๋ ๋ฌธ์๋ฅผ ์ฌ๋ฌ ์ค์ฒฉ๋ ํ๊ทธ๋ก ๋ถ๋ฅํ ์ ์์ด, ๋ค์ํ ๊ด์ ์์ ์ ๊ทผ์ด ๊ฐ๋ฅํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๋ณต์กํ ์ํฌํ๋ก์์ ํนํ ์ ์ฉํ๋ฉฐ, ์ ๋ณด๊ฐ ์ฌ๋ฌ ๋ฒ์ฃผ์ ๊ฑธ์ณ ์์ ๋ ํจ๊ณผ์ ์ ๋๋ค[9].
3. **์ ๋ณด์ ์์**: ์์ ํ๊ทธ๊ฐ ํ์ ํ๊ทธ์ ์๋์ผ๋ก ์ ์ฉ๋๋ฏ๋ก, ์ผ๊ด์ฑ์ ์ ์งํ๋ฉด์๋ ์ธ๋ถ์ ์ธ ๋ถ๋ฅ๊ฐ ๊ฐ๋ฅํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, `#Australia/NewSouthWales/Sydney`๋ก ํ๊ทธ๋ฅผ ์ค์ ํ๋ฉด, `Sydney`๋ ์๋์ผ๋ก `NewSouthWales`์ `Australia`๋ผ๋ ์์ ํ๊ทธ๋ ์์๋ฐ์ต๋๋ค[6].
4. **์๊ฐ์ ๊ณ์ธต ๊ตฌ์กฐ ์ ๊ณต**: ์ค์ฒฉ๋ ํ๊ทธ๋ ์๊ฐ์ ์ผ๋ก๋ ๊ณ์ธต ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ฌ, ์ ๋ณด ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ช ํํ๊ฒ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ณต์กํ ๋ฐ์ดํฐ๋ ๋ ธํธ๋ค ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ฒฐ์ฑ์ ๋ ์ฝ๊ฒ ์ดํดํ๊ณ ๊ด๋ฆฌํ ์ ์์ต๋๋ค[5][6].
์ด๋ฌํ ์ด์ ๋ก ์ค์ฒฉ๋ ํ๊ทธ ์์คํ ์ ๋ณต์กํ ์ํฌํ๋ก์ ๋ฐฉ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ฐ ๋งค์ฐ ์ ์ฉํฉ๋๋ค.
์ธ์ฉ:
[1] 1000015123.jpg https://pplx-res.cloudinary.com/image/upload/v1731874642/user_uploads/wnobxcbdo/1000015123.jpg
[2] [New Feature Request] Nested Tagโ ยท toeverything AFFiNE - GitHub https://github.com/toeverything/AFFiNE/discussions/6958
[3] How to use tags in Obsidian - techtooler.comhttps://www.techtooler.com/how-to-use-tags-in-obsidian/
[4] Understanding Tagging: Its Advantages And 4 Effective Techniques ยป Ranking Articles https://ranking-articles.com/understanding-tagging/
[5] View Structure of Nested Tags on Graph - Obsidian Forum https://forum.obsidian.md/t/view-structure-of-nested-tags-on-graph/11386
[6] How to Use Nested Tags - DEVONtechnologies https://www.devontechnologies.com/blog/20220809-nested-tags
[7] Tags - Obsidian Help https://help.obsidian.md/Editing and formatting/Tags
[8] Why You Should Use Tagging Hierarchies? - Nested Knowledge https://about.nested-knowledge.com/2022/12/06/what-makes-tagging-so-special/
[9] Use Tags. But how? https://forum.obsidian.md/t/use-tags-but-how/35320
[10] Why do use nested tags? : r/ObsidianMD - Reddit https://www.reddit.com/r/ObsidianMD/comments/19772h0/why_do_use_nested_tags/